Linh: Anh John ơi, cho Linh hỏi chút xíu. Fee với fare tiếng Việt đều có nghĩa là phí nhưng tiếng Anh thì dùng khác nhau mà Linh không biết là khác như nào?
John: Đơn giản lắm Linh ạ! Fee là phí phải trả cho một dịch vụ nào đó nói chung, còn Fare thường chỉ dùng cho vận tải thôi. Một vài ví dụ cho Linh dễ nhớ nhé:
- My son’s school fee for this coming year is about xyz VND.
(Học phí của con trai tôi cho năm tới là vào khoảng xyz đồng)
- What’s the bus fare from here to xyz street?
(Tiền vé xe buýt từ đây đến phố xyz hết bao nhiêu tiền?)
- The entrance fee for new member is xyz VND.
(Phí gia nhập cho thành viên mới là xyz đồng)
- It’s not free! They will charge you counselling fees.
(Không miễn phí đâu! Họ sẽ thu phí tư vấn đấy.)
- Train fares usually go up in the high season.
(Giá vé tàu thường tăng khi vào mùa cao điểm.)
Linh: Linh hỏi thêm 1 câu nữa nhé. Linh vẫn hiểu Blog có nghĩa là nhật ký trên mạng, thế nhưng khi tra từ điển thì không thấy từ này. Vậy có đúng Blog là nhật ký trên mạng không?
John: Blog được bắt nguồn từ Web-log nghĩa là các ghi chép trên mạng. Sau đó đã hình thành một từ mới (cho ngắn gọn hơn chăng?) là blog được hiểu như Linh đã nói ở trên.
Trong thời đại công nghệ thông tin bùng phát ngày nay, có rất nhiều từ mới được hình thành, hoặc những từ không mới nhưng được hình thành nghĩa mới hoặc cách dùng mới. Blog là một ví dụ.
John: Tương tự như Blog, Showbiz cũng là một từ được sử dụng rất thường xuyên. Showbiz là viết tắt của Show business.
Một ví dụ về cách dùng được thay đổi đó là với từ Text. Text trước đây thường được sử dụng là một danh từ. Từ thế kỷ thứ 16 còn ghi nhận Text được dùng như một động từ với nghĩa là “viết chữ to” (write in text-hand) nhưng cách dùng này gần như đã bị “tuyệt chủng”. Cho tới vài năm trở lại đây, khi việc nhắn tin bằng điện thoại di động trở thành một hành động quá ư là phổ biến, Text lại được sử dụng như một động từ với nghĩa là “nhắn tin”:
- Bye bye! I’ll text you later to confirm the time and date.
(Chào nhé! Tớ sẽ nhắn tin thời gian sau nhé)
- I can’t talk right now, let’s text!
(Tớ không nói chuyện được đâu, nhắn tin nhé!)
John: Bất kể ai dùng thư điện tử cũng biết đến Spam - Thư rác. Nếu bạn nhắn tin một nội dung “vô bổ” cho mọi người (bằng điện thoại hay các phần mềm chat), đó là bạn đang Spam, và chắc hẳn sẽ có ai đó nói với bạn rằng Stop spamming me! Và cũng có thể ai đó sẽ gọi bạn là một Spammer.
Spam ngày trước là một nhãn hiệu thịt hộp rất nổi tiếng và được ưa chuộng. John vẫn còn nhớ đã từng được xem phim hài của Monty Python trong đó có tình tiết là họ cho món thịt này kèm với tất cả các món trong thực đơn, thành một thực đơn “chỗ nào cũng có spam”: bacon and spam, egg and spam, ham and spam, spam and spam… Chắc có lẽ vì nó quá nổi tiếng đến nỗi Spam đã trở thành từ để chỉ những thứ không cần thiết và không được mong đợi nhưng lại được cung cấp nhiều thái quá. Và sau đó, khi internet phát triển, Spam là một lựa chọn rất phù hợp để sử dụng với nghĩa như hiện nay.
Linh: Đúng là cái gì cũng thay đổi liên tục, ngay cả ngôn ngữ cũng vậy nhỉ! Linh thấy câu “Học, học nữa, học mãi” thật là chí lý.
Các bạn đọc thân mến, hãy cùng chia sẻ những từ ngữ, những cách diễn đạt “đời mới” cho Linh và mọi người nhé.
John & Linh: Xin chào các bạn!